Dzieci z trudnościami w nauce przybywa. Jest to przede wszystkim żniwo zdalnego nauczania jak również obecności mediów w naszym życiu. Mniej czasu dzieci poświęcają na czytanie książek i ćwiczenie mózgu, a coraz więcej biernemu odbiorowi, który w efekcie rozleniwia mózg i powoduje mniejsze możliwości zapamiętywania, przechowywania i przetwarzania informacji. Zdarza się rownież, że dzieci w trakcie pandemii mniej doświadczały i mniej przeżywały, dlatego ich doznania są uboższe i do mniejszej ilości odnośników możemy, jako nauczyciele, się odwołać.
Postaw na wielozmysłowość czyli nauczanie polisensoryczne
Wielozmysłowość to cudowne narzędzie otwierające wiele możliwości. Wykorzystanie zmysłów w czasie nauki może ułatwić zapamiętywanie tego, co jest trudno lub mniej przyswajalne.
W naszych salach lekcyjnych zazwyczaj uczniowie wykorzystują słuch i wzrok czyli słuchają co nauczyciel mówi i robią notatki. Dając możliwość doświadczania poprzez węch, dotyk i smak, tak jak robiła to Maria Montessori, dajemy dziecku możliwość poznania samego siebie i zbierania własnych doświadczeń. Uczeń buduje własną bazę odniesień. Emocje, które towarzyszą poznawaniu poprzez wszystkie zmysły, przyspieszają zapamiętywanie, gdyż towarzyszy nauce ładunek emocjonalny.
Każdy z nas jest inny dlatego każdy z nas zareaguje z różnym natężeniem na bodźce. Niektórzy uczniowie są bardziej wrażliwi na smak, a inni na zapach. Jeśli uczysz w dużej klasie mieszając aktywności docierające do różnych zmysłów, masz większe szanse na dotarcie do różnych uczniów.
O ile dba się owielozmysłowe poznawanie świata na wczesnym etapie edukacji, o tyle zapomina się o niej w klasach starszych. A przecież wszystkie dzieci lubią aktywności ruchowe i zmysłowe, ale zastygają mając coraz miej okazji do nieskrępowanego i spontanicznego ruchu i doświadczania. Siedzenie w ławce warto uzupełnić aktywnościami ruchowymi. Szybsze bicie serca, rywalizacja i śmiech wyzwalają w uczniach to co najlepsze i pobudzają do lepszego i szybszego wykonania zadania – a o to właśnie nam chodzi!
Kilka zabaw do wykorzystania na każdym etapie edukacji (opis i więcej zabaw znajdziesz tutaj):
- zabawy z kubeczkami
- zabawy z piłeczkami
- ślizgi po podłodze
- the human knot
- pasjans
Gdyby chcieć wykorzystać i zaangażować na lekcji każdy ze zmysłów zapewne nie starczyłoby czasu na realizację innych zamierzeń. Nie warto przesadzać z fajerwerkami na lekcji, by nie stały się “chlebem powszednim”.
Nie warto również zbyt często korzystać z tej metody, by właśnie nie przebodźcować ucznia. Niech będzie to coś wyjątkowego i nietuzinkowego. Poszukajmy równowagi, zbudujmy zaufanie i obniżajmy lęki, a dobra zabawa i wykorzystanie zmysłów bardzo nam w tym pomoże.
Nie zmuszaj do łączenia liter
W klasach 1-3 SP dzieci uczą się pisać i czytać. Nauczyciel nauczania początkowego dużą uwagę przywiązuje do kaligrafii i łączenia liter w słowa. Jednak im dalej w las, tym więcej drzew. Słowa stają się trudniejsze i dłuższe, a co za tym idzie trudniej połączyć ze sobą litery w nim znajdujące się.Pamiętaj również, że część uczniów z dysleksją jest mniej sprawna manualnie, w porównaniu do swoich rówieśników1 .
Uważam, że w przypadku dzieci z dysleksją łączenie liter to czysta strata czasu! Uczeń z dysleksją będzie wytracał swoją uwagę na skupianie się na kaligrafii, wykonaniu połączeń między literami niż na skierowanie swej uwagi i myśli w stronę znaczenia słowa i jego prawidłowego zapisu. Wszyscy znamy wygląd pisma ucznia z dysleksją. Zjeżdżające w dół koślawe litery, które nie trzymają się liniatury. Niech zatem każda litera będzie nowym początkim!
Zmniejsz kontrast między tłem a tekstem
To właściwie najważniejszy punkt w tym zestawieniu, ale umieściłam go na końcu, z chęci zwrócenia uwagi na powyższe.
Książki, które są bardzo kontrastowe, czyli mają bardzo biały papier i mocno zaznaczone, czarne litery, są nieprzyjazne dla oka. Na szczęście, coraz częściej drukuje się teksty na przyjaznym, kredowym papierze by nie męczyć wzroku czytelnika. Osoby z dysleksją są, na ten mocny kontrast, szczególnie czułe, dlatego też jego zmniejszenie spowoduje, że tekst stanie się bardziej przyjazny i czytelny. Jeśli drukujemy coś dla osoby z dysleksją w domu, warto zaopatrzyć się w kremowy papier i zastąpić nim biały. W mojej klasie, do nauki czytania, wykorzystuję autorskie materiały, które są pod tym kontem specjalnie przygotowane.
Karty do nauki czytania odpowiednie dla dzieci z dysleksją (o zmniejszonym kontraście) 
Karty do nauki czytania odpowiednie dla dzieci z dysleksją (o zmniejszonym kontraście) 
Karty do nauki czytania odpowiednie dla dzieci z dysleksją (o zmniejszonym kontraście)
1Katarzyna Bogdanowicz ” Jak uczyć angie….
